Dit weekend kocht ik de HSV, de Herziene Staten Vertaling. Daarin lezen komt op mij over als een weldaad, moet ik zeggen. Het blijft allemaal fantastisch dicht bij de oorspronkelijke Hebreeuwse en Griekse tekst. En Maria is weer een maagd en geen meisje. De moderne vertalingen waarin Maria als “meisje” wordt bezwangerd roept bij mij heel nare gevoelens op, eigenlijk… een kind dat een baby moet krijgen?
Aan het einde van Mattheus stuitte ik echter op een vreemd verschijnsel. Ook de herzieners van de Statenvertaling vinden het blijkbaar moeilijk om bij de oorspronkelijke tekst te blijven, ook als ze die niet begrijpen of als het hen niet aanspreekt. Jezus zegt namelijk (Mattheus 25: 40 en 45) “Voorzover gij dit één van mijn geringste broeders gedaan hebt hebt gij het Mij gedaan”. NBG vertaalt daar -terecht- met “aan”. Wat je áán de minste mensen doet doe je áán Jezus. Jezus neemt -als Koning!- hún positie in, die van de minste! Kom je de minste mensen tegemoet, dan kom je dichter in de buurt van Jezus, dus. Jezus staat zogezegd aan hún kant. Althans, noemt hen zíjn minste broeders (en zusters). Maar de moderne vertalingen hebben een modern westers, liberaal idee van naastenliefde en “smokkelen” dat idee de vertalingen in. Moderne vertalingen vertalen dus niet met “aan” maar met “voor”. “Wat je voor hen doet doe je voor Mij”. Aan wiens kant staat Jezus nu, in deze moderne vertaling? “Ik doe het voor de arme, en daarmee doe ik het eigenlijk voor u, Heer”, en we zijn dan geneigd om over onze schouders om te kijken naar die Heer die áchter ons staat en ons in de rug aanmoedigt de arme tegemoet te treden. Daardoor is de Koning ineens van plaats veranderd!
Vertalen is een lastig karwei. En een klein woordje geeft een wéreld van verschil.
Jurgen, de bijbel goed lezen vind ik erg ingwikkeld! Kun je wanneer je tijd hebt daar eens uitleg over geven. Misschien een jaarlijkse cursus!! Ik zou graag wat meer daar over horen. Jou uitleg van de bijbel spreekt mij erg aan, of moet ik dat bij iemand anders zoeken. Er zijn zoveel manieren van uitleggen, ik vind dat soms erg verwarrend!