De zesde december

Is de Heer mijn herder,
dan ontbreekt mij niets,
zingt David in Psalm 23.

Maar o wee als niet de Heer je herder is
maar anderen zich als herder over jou ontfermen.
Dan groeit er weldra geen gras meer.

Van Sinterklaas kun je
alle dagen dat hij in ons land is
zeggen, dat hij “nog niet jarig is”.

Vandaag zou de verjaardag zijn van de beste man.
Maar hij is uitgerekend vandaag
in geen velden of wegen meer te bekennen.

Hoewel men zich
na een kort moment in de materie te verdiepen
ervan zou kunnen vergewissen
dat 6 december niet zijn verjaardag is maar zijn sterfdag!

6 december is de dag dat de heilige Nicolaas stierf.

Ik weet niet of we hier een complot moeten vermoeden.
Ik ben niet zo van de complotten.

We gaan het nu niet hebben over Zwarte Piet.
Het volkse spel dat wordt gespeeld
stamt uit de tijd dat er nog geen spelletjes op TV bestonden
en men met een vroege vorm van straattheater probeerde
tradities te verbeelden.

Passiespelen alom, maar dat niet alleen.

Eén ervan was die van de overwinnende kerk.
Een heilige op een paard, nadrukkelijk geen ezel, maar méér dan een ezel,
een heilige, hoog te paard,
die de macht heeft over de duivelen.
Zwarte figuurtjes, die daar ergens beneden als onderhorigen het spel meespeelden.

Zwart.
Wit en zwart.

Met schoorstenen had dat niets te maken
want hoe kun je door een schoorsteen zakken
waarbij je gezicht zwart wordt
terwijl je kraag hagelwit blijft?

Nee, het was het spel van de Christelijke pastor
die macht heeft over duivelse krachten.

En in dat opzicht wil ik het eens over die pastor hebben.
Die herder.
Met zijn staf.

Want dat niemand daar de staf over breekt verbaast mij al jaren.

Een herder, zo hebben we gehoord
had een stok en een staf.

Met de stok sloeg hij de wilde dieren,
zodanig dat die het hazenpad kozen.

Maar met de staf was iets bijzonders aan de hand.
Een staf was een verlengstuk van de hand van de herder.

Een herdersstaf was lang
stak ver boven de herder uit
en had aan het eind een haak.
Geen krul, maar een haak,
zoals de haak van Kapitein Haak.

De herder kon zo die haak, van afstand, om de poot van het schaap slaan,
dat te dicht langs een ravijn liep, bijvoorbeeld,
om dusdoende zo’n verloren schaap weer bij de kudde te trekken.

De stok was om de wilde dieren te verjagen
maar de staf was bedoeld om schapen te redden van de ondergang.
En daarmee van een wisse dood.

Maar één blik op een afbeelding van Sinterklaas
en vooral op zijn staf
leert dat je met de staf van Sinterklaas
niet één schaap kunt redden.

Aan het einde zit namelijk geen effectieve haak
maar een onwerkbare krul, vol tierelantijnen.
Die krul zit dicht.

Die krul kún je met de beste wil van de wereld
niet om de poot van een schaap slaan.

Van redden is bij de Sint geen sprake.
Wel van tandbederf vanwege het vele zoet en lekkers.

Laten wij daarom vooral regel één van de Psalm serieus nemen:
Is de Heer mijn herder, dán heb ik niets te vrezen.
Zolang de Heer mijn herder is,
en geen ander,
vrees ik niet.

En ook de laatste regel is dan van belang.
Ik zal, zo zingt David
in het Huis des Heren verblijven
tot in lengte van dagen.

Die bepaling “des Heren” is van belang.
Komt vaker voor namelijk.
Dat woordje Heer is een verlegenheidswoordje
om de Naam die in de vier letters zit, JHWH, niet te hoeven uitspreken.
Maar die naam is wél bedoeld.
De God van Israël dus.
Die wordt aangesproken met: Adonai, Here.

De dag des Heren is daarom niet de zondag
maar de dag dat de Messias komt.

En het Huis des Heren is niet de plaatselijke kerk
maar de nieuwe tempel
die de Messias van Israël
na verwoesting van de oude
in drie dagen opnieuw opgebouwd heeft.

En de gemeente des Heren
is de gemeenschap van gedoopte mensen
die weet heeft van de effectiviteit
van de herdersstaf.

De herdersstaf van de God van Israël.

Daarom moest Jezus geboren worden
niet in het hel verlichte Bethlehem Hilton
onder kroonluchters en in het satijn
maar aan de overkant van de straat
in een in duister gehulde stal,
een pastorale.

Herders-oord.